PMS is een afkorting voor premenstrueel syndroom en het is zeker geen pretje. Het liefst wil je slapen, snaaien of snauwen en als het kan alle drie tegelijk. PMS geeft niet alleen effecten op je stemming. Je kunt daarnaast ook opzwellen als een ballon door al het vocht wat je vasthoudt, borsten hebben die pijnlijk je bh uit knallen, hondsmoe zijn, bezaaid met pukkels of belast met hoofd-en buikpijn.
De wortel van het kwaad
Hoe PMS-klachten precies ontstaan is nogal een complex verhaal. Aan de basis ervan ligt in ieder geval een verstoorde hormoonhuishouding waarbij er een disbalans is tussen de hormonen oestrogeen en progesteron. Zo komt het bij PMS vaak voor dat er te veel oestrogeen aanwezig is (oestrogeendominantie), of juist te weinig progesteron, maar net hoe je het ziet. Stress kan daarbij een grote stoorzender zijn, want het stresshormoon cortisol zorgt dat er minder progesteron wordt aangemaakt. Ook een ander hormoon genaamd prolactine kan, als dat verhoogd is, ervoor zorgen dat de progesteron aanmaak in het geding komt. Bij sommige vrouwen met PMS kan er ook sprake zijn van een afwijkende afbraak van progesteron. Dit hormoon wordt in de lever meestal afgebroken tot twee bestanddelen die een tegengestelde uitwerking op de stemming hebben. Vrouwen met PMS produceren mogelijk minder van het bestanddeel dat angstgevoelens vermindert en meer van het bestanddeel dat angstgevoelens juist vergroot.
De disbalans en schommelingen tussen de hormonen hebben ook effect op de neurotransmitters in je hersenen. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat vrouwen die last hebben van PMS in de twee weken voor hun menstruatie veel minder serotonine tot hun beschikking hebben.
Mogelijke oorzaken oestrogeendominantie
Alhoewel oestrogeen dus het vrouwenhormoon bij uitstek is, wil je er niet te veel van hebben ten opzichte van progesteron, want dat veroorzaakt onder andere voor die vervelende klachten. Die dominantie van oestrogeen kan op verschillende manieren ontstaan. Zo kan overgewicht een rol spelen omdat niet alleen je eierstokken oestrogeen aanmaken, maar je vetcellen ook. Hoe meer vetcellen, hoe meer oestrogeen. Verder kom je dagelijks zonder dat je het doorhebt in aanraking met allerlei oestrogeen achtige stoffen. Deze zogenaamde xeno-oestrogenen kunnen je hormoonhuishouding verstoren en zijn echt sneaky bastards omdat je ze bijna niet kan vermijden, zo zitten in huidverzorgingsproducten zoals je douchegel, shampoo gezicht crème enzovoort. Maar ook in je voeding in de vorm van bestrijdingsmiddelen. Vooral BPA is een probleem deze stof zit in plastic en kan in het voedsel ‘lekken’, aangezien bijna alles verpakt is in plastic, krijg je er dus geheid wat van binnen. Verder zijn luchtvervuiling en allerlei brandvertragers in meubels en huishoudelijke apparaten ook een bron van xeno-oestrogenen.
Tip 1: gebruik een menstruatie app
Leve de smart Phone want tegenwoordig kun je heel makkelijk gratis een menstruatie app downloaden. Deze zijn ideaal om je cyclus bij te houden en hebben allerlei opties, waarbij je ook je klachten en ervaringen kan noteren. Zo kun je precies aangeven op welke dagen je moe bent of bijvoorbeeld veel vocht vasthoudt en op welke dagen je blaakt van de energie. Ook de hoeveelheid bloed die je verliest en welke emoties je ervaart kun je bijhouden. Als je dit een tijdje doet zal je zien dat je er een patroon in ontdekt. Zo voelen de meeste vrouwen zich een aantal dagen na de menstruatie het beste en hebben ze veel energie, met een piek rondom de menstruatie. In de week voor de menstruatie neemt de energie vaak af, met een dip als je ongesteld bent. Door beter te weten waar jouw energiepieken en dalen zitten kun je hierop inspelen met je werkzaamheden. De dagen voor je menstruatie en als je ongesteld bent kun je dan bijvoorbeeld meer rust voor jezelf inplannen en juist knallen wanneer je stemming en hormonen op zijn best zijn.
Tip 2: volg je innerlijk ritme
Bijna alle processen in je lichaam volgen een bepaald ritme, het is alsof je duizenden klokken in je lichaam hebt, die uiteindelijk allemaal weer met elkaar verbonden zijn. Als al die klokken mooi op elkaar afgestemd zijn, zit je vaak lekker in je vel, alles in je lichaam gebeurt dan op de juiste tijd. Het dag- en nacht ritme is een goed ritme om onder de loep te nemen als je last hebt van PMS want het is belangrijk voor de juiste afgifte van hormonen. Zorg dan ook dat je op tijd naar bed gaat en slaap in een pikdonkere kamer, zoek in de ochtend juist weer daglicht op. Volg daarnaast je eigen ritme en luister goed naar wat je lichaam je vertelt. Op bepaalde momenten in je cyclus heb je waarschijnlijk minder energie, ga daar dan niet tegenin maar geef toe aan je behoefte van rust. Kruip met een deken op de bank, doe een dutje of ga extra vroeg naar bed. Bruis je van de energie? Maak daar dan ook gebruik van door lekker te gaan sporten of projecten op te pakken waar je energie en focus voor nodig hebt.
Tip 3: verminder stress
Daar is hij weer hoor, meneertje stress. Overal komt hij de boel verstieren en zeker als het gaat om je hormoonhuishouding. Met een beetje stress is natuurlijk niets mis, maar als je om wat voor reden dan ook langdurig stijf van de stress staat, dan zal je dat duidelijk merken aan je hormonen. Het stresshormoon cortisol versterkt de disbalans tussen oestrogeen en progesteron waardoor je meer last kan hebben van PMS-klachten. Onderzoek waar je precies stress van hebt en of je dat kan verminderen. Vaak helpt om duidelijk je grenzen aan te geven, prioriteiten te stellen en voldoende te bewegen.
