Over melk zijn de meningen verdeeld. De één zweert bij Melk de witte motor, terwijl de ander ervan gruwt vanwege allergie of intolerantie. Is melk nou gezond of toch niet? We zetten alles eens op een rijtje.
Melksamenstelling
In melk zitten koolhydraten, vetten en eiwitten en mineralen en vitaminen zoals calcium, fosfor, magnesium, zink, kalium en vitamine B2 en B12. Het maakt voor de samenstelling van de melk veel uit wat de koe zelf voor voer krijgt. Zo heeft de melk van koeien die veel buiten komen en gras eten een gezonder vetzuurprofiel met meer omega 3 vetzuren erin
Melk en botgezondheid
Vanwege calcium wat in melk zit, wordt een dagelijkse consumptie sterk aangeraden om de botten sterk te houden. Vooral vrouwen in de overgang krijgen dit advies. Maar als het om botontkalking gaat kom je er met je glaasje melk alleen niet. Voor sterke botten zijn andere mineralen zoals borium, silicium en magnesium ook nodig. Verder spelen vitamine D en K een rol bij de botopbouw. Calcium kan je ook prima uit andere bronnen halen, dus het is geen must om melk te drinken.
Melk en je spijsvertering
Om de lactose in melk af te kunnen breken heb je het enzym lactase nodig. De productie van dit enzym stop bij sommige bevolkingsgroepen zoals Aziaten, Zuid-Europeanen en Afrikanen zo rond het derde levensjaar. Zij kunnen zuivel dan ook lastig verdragen. Hier in Noord-Europa zijn we beter aangepast aan het gebruik van zuivelproducten en gaat de productie van lactase ook na het derde levensjaar gewoon door. Tenminste bij de meeste mensen, sommige missen het enzym lactase of maken er niet genoeg van aan. Dat betekent dat de lactose bij hen onafgebroken naar de bacteriën van de dikke darm gaat. Zij breken alsnog de lactose af en bij dat proces komen veel gassen vrij, die zorgen voor vervelende klachten zoals: winderigheid, schuimende ontlasting, een opgeblazen gevoel en darmkrampen. Niet alleen lactose kan een probleem opleveren bij de vertering, ook kan je allergie hebben voor het melkeiwit caseïne. Klachten die hierbij komen kijken zijn heel uiteenlopend van acne en eczeem tot luchtwegaandoeningen en oorontstekingen. Melk van Jersey en Guernsey koeien heeft een iets ander type caseïne wat beter verteerbaar is. Je ziet dit soort melk steeds vaker in de supermarkt staan.
Gefermenteerde melkproducten
In gefermenteerde melkproducten zoals yoghurt, kwark, karnemelk en kefir zitten bacteriën die de lactose al voor een deel in melkzuur hebben omgezet en het melkeiwit beter verteerbaar maken. Vaak kan je met een lactose-intolerantie dan ook met mate gefermenteerde melkproducten gebruiken.
Wat doet melk voor jou
Heb je het vermoeden dat je misschien niet goed reageert op zuivelproducten? Neem dan eens de proef op de som en laat 30 dagen alle melkproducten staan. Houd gedurende die tijd nauwlettend in de gaten hoe je lichaam reageert, let daarbij in het bijzonder op je energieniveau, je darmen en de gesteldheid van je huid. Misschien merk je veel verschil en misschien wel helemaal niets. Voer na die 30 dagen weer geleidelijk (zure) melkproducten in en kijk hoe je lichaam reageert. Wordt je huid onrustig of krijg je last van je darmen dan is melk voor jou misschien niet zo’n goed idee. Heb je nergens last van dan kan je prima (gefermenteerde) zuivelproducten gebruiken
Alternatieven voor melk
Tegenwoordig staan de schappen vol met plantaardige alternatieven voor zuivelproducten van amandelmelk, rijstmelk en havermelk tot hazelnootyoghurt. Wat dat betreft kan je je hart ophalen. Heb je een intolerantie voor de lactose of het eiwit in koemelk, dan zou je ook nog een producten van de geit of het schaap kunnen proberen. Ze bevatten minder lactose en een makkelijker verteerbaar type Caseïne. Denk verder ook aan je calcium, het zit in: bonen, groene bladgroenten, lijnzaad, sardientjes, broccoli en noten.
